Odwołanie od decyzji ZRID

Wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) jest podstawą do wywłaszczenia właścicieli nieruchomości przeznaczonej pod budowę drogi publicznej. Państwo – jako właściciele takiej nieruchomości – mają jednak prawo do odwołania. W jakim terminie i do jakiego organu można je złożyć?

Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości pod budowę drogi?

Decyzja ZRID wskazuje nieruchomości i działki, które mają być przeznaczone pod budowę drogi publicznej. W momencie, kiedy ta staje się ostateczna, własność działek i nieruchomości przechodzi na rzecz Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego. Tym samym ich dotychczasowy właściciel traci prawo do ich zbycia.

Wydana decyzja określa również termin, w jakim wywłaszczeni muszą opuścić nieruchomość.

Odwołanie od decyzji wywłaszczeniowej

Państwo – jako osoby wywłaszczone na mocy decyzji ZRID – mają prawo do odwołania w tej sprawie. Odwołanie od decyzji należy złożyć do organu wyższego szczebla w stosunku do organu, który wydał decyzje.

Zatem jeśli decyzja ZRID została wydana przez starostę, odwołanie od niej należy złożyć do wojewody. Jeśli zaś organem wydającym decyzję był wojewoda, organem odwoławczym jest minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.

Ustawowy termin na rozpatrzenie odwołania wynosi 30 dni. Rzadko jest on dochowany.

Procedura ZRID terminy

Odwołanie od decyzji ZRID należy złożyć w ciągu 14 dni od jej doręczenia. Jednak w przypadku decyzji ZRID ww. wymieniony termin budzi szereg wątpliwości interpretacyjnych.

Wprawdzie Państwo – właściciele wieczyści wywłaszczanych nieruchomości – są bezpośrednio zawiadamiani o jej wydaniu poprzez korespondencję skierowaną na adres wskazany w katastrze nieruchomości. Jednak ten nie zawsze może być aktualny, co niesie ze sobą ryzyko nieodebrania informacji o wydanej decyzji.

Istotny jest też fakt, że w przypadku decyzji ZRID organ ją wydający ma jednocześnie obowiązek poinformowania o niej w formie publicznego obwieszczenia. W związku z tym pojawia się wątpliwość od kiedy należy liczyć 14-dniowy termin na złożenie odwołania.

Kwestię tę wyjaśnia uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dn. 27 lutego 2017 r. (sygn. akt II OPS 2/16). Zgodnie z jej postanowieniem, jeśli dotychczasowy właściciel nieruchomości nie otrzymał zawiadomienia bezpośrednio, obowiązującym jest termin wydania publicznego obwieszczenia o wydaniu decyzji ZRID.

Jak wygląda to w praktyce?

Po upływie 14 dni od daty publicznego obwieszczenia informacji o wydanej decyzji właściciel wywłaszczanej nieruchomości ma kolejne 14 dni na złożenia odwołania do właściwego organu. Upływ tego terminu zamyka przed właścicielami wywłaszczanych nieruchomości możliwość wyrażenia jakiegokolwiek sprzeciwu.

Rygor natychmiastowej wykonalności decyzji ZRID

Ze względu na tempo realizowanych obecnie inwestycji drogowych w Polsce, większość decyzji ZRID otrzymuje rygor natychmiastowej wykonalności. Wówczas inwestor ma prawo od razu przystąpić do zajęcia oraz zagospodarowania przejętych nieruchomości i działek.

Składanie odwołania od decyzji ZRID, której został nadany rygor natychmiastowej wymagalności nie powstrzyma realizacji zadania.

Kiedy odwołanie od decyzji wywłaszczeniowej będzie skuteczne?

Aby nie przeoczyć terminu wniesienia odwołania, powinni Państwo na bieżąco śledzić postępowanie w sprawie wydania decyzji ZRID. Organ, który je prowadzi, informuje właścicieli nieruchomości o jego wszczęciu.

Zainteresowanie się sprawą oraz monitorowanie prowadzonego postępowania daje Państwu szansę ewentualnego zakwestionowanie wydanej decyzji. Tym bardziej, że odwołanie od decyzji będzie skuteczne tylko w przypadku wskazania naruszenia przepisów prawa w prowadzonym postępowaniu.

Biorąc pod uwagę, że inwestycje drogowe są bardzo dokładnie zaplanowane, ciężko jest wskazać jakiekolwiek uchybienia. Muszą też Państwo pamiętać, że w przypadku inwestycji drogowych nie ma zastosowania plan zagospodarowania przestrzennego.

Powoływanie się na jego postanowienia będzie w tym przypadku bezskuteczne.

Dlatego też powinni Państwo poważnie zastanowić się nad zasadnością składania odwołania od decyzji ZRID. Bezzasadne odwołanie wydłuży jedynie czas prowadzonego postępowania, a tym samym opóźni wypłatę należnego za wywłaszczenie odszkodowania.

Zamiast poszukiwać na siłę nieistniejących wad wydanej decyzji, lepiej poświęcić czas na walkę o odpowiednio wysokie odszkodowanie. Tym bardziej, że w tym przypadku mogą Państwo naprawdę dużo zyskać.