Odwołanie – Czy można nie zgodzić się na wywłaszczenie?

Na czym polega odwołanie od wywłaszczenia co do zasady? Gdzie i w jakim terminie mogę je wnieść?

Osoby wywłaszczone na mocy decyzji ZRID mają prawo do złożenia odwołania od wywłaszczenia co do zasady. Aby jednak było ono skuteczne i nie stanowiło jedynie nieuzasadnionego sprzeciwu, musi wskazać, w jakim zakresie prowadzone postępowanie wywłaszczeniowe naruszyło przepisy prawa. Samo odwołanie należy złożyć do organu wyższego szczebla od tego, który wydał decyzję ZRID. Jeśli decyzję wydał starosta, odwołanie powinno trafić do wojewody. Jeśli zaś to wojewoda był organem wydającym decyzję, to odwołanie musi być skierowane do ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa. Odwołanie należy złożyć w terminie 14 dni od dnia skutecznego doręczenia decyzji.

Od jakiej daty należy liczyć 14-dniowy termin na złożenie odwołania, skoro sama decyzja do mnie nie dotarła?

Odnośnie do 14-dniowego terminu na odwołanie szczególną sytuacją jest ta, w której właściciel nieruchomości nie otrzymał fizycznie zawiadomienia o wydaniu decyzji (chociażby ze względu na nieaktualne dane w katastrze nieruchomości). Organ wydający decyzję ZRID musi nie tylko dostarczyć ją na adres strony postępowania, ale również opublikować ją w ramach publicznego obwieszczenia. Jeśli właściciel wywłaszczanej nieruchomości nie otrzymał fizycznie zawiadomienia o decyzji, to 14-dniowy termin na odwołanie liczony jest od dnia, w którym upłynęło 14 dni od publikacji obwieszczenia. Tym samym wywłaszczeni zyskują w takich sytuacjach 28 dni na złożenie sprzeciwu wobec decyzji ZRID.

Czy złożenie odwołania od decyzji o rygorze natychmiastowej wykonalności wpłynie na wstrzymanie inwestycji?

Nadanie decyzji ZRID rygoru natychmiastowej wykonalności daje inwestorowi prawo do natychmiastowego zajęcia i zagospodarowania przejętych nieruchomości. W tym przypadku wywłaszczeni także mają prawo do złożenia odwołania od decyzji ZRID, ale jego złożenie nie wstrzyma realizacji inwestycji.

Kiedy złożenie odwołania ma sens? W jakich przypadkach może być skuteczne?

Osoby chcące złożyć odwołanie od decyzji ZRID powinny w pierwszej kolejności dokładnie przemyśleć sens jego składania. Samo odwołanie będzie skuteczne wyłącznie w sytuacji wskazania, że w trakcie prowadzonego postępowania wywłaszczeniowego doszło do naruszenia przepisów prawa (np. nie została sporządzona prawidłowa dokumentacja określająca wpływ inwestycji na środowisko). Ze względu na szczegółowe planowanie inwestycji drogowych wskazanie jakichkolwiek uchybień nie jest łatwe, tym bardziej że w przypadku tego rodzaju inwestycji zastosowania nie ma plan zagospodarowania przestrzennego. Dlatego też nie warto próbować go wykorzystywać jako uzasadnienia złożonego odwołania.

Decyzja II instancji w sprawie złożonego przeze mnie odwołania nie jest dla mnie satysfakcjonująca. Czy mogę podjąć jeszcze jakieś kroki prawne?

Jeśli decyzja II instancji w sprawie odwołania od decyzji ZRID nie jest zadowalająca dla wywłaszczonych, mają oni prawo do skargi. Tę należy złożyć do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w terminie 30 dni od dnia otrzymania decyzji organu drugiej instancji.

Nie byłem świadomy, że przysługuje mi prawo do zapoznania się z dowodami gromadzonymi w trakcie postępowania administracyjnego. Czy ma to jakiekolwiek znaczenie dla samego postępowania?

Wywłaszczeni jako strona w postępowaniu administracyjnym mają prawo nie tylko do zapoznania się z gromadzonymi dowodami, ale również do ustosunkowywania się wobec tych dokumentów. Co więcej, to organ prowadzący ma obowiązek poinformowania wywłaszczonych o przysługującym im prawie oraz dać im 7-dniowy okres na ewentualność chęci skorzystania z tego prawa. Jeśli któreś z powyższych obowiązków organu nie został wypełniony, to wywłaszczeni mają podstawę do złożenia odwołania.