Koleje Dużych Prędkości: linia Lipno-Gdańsk (CMK Północ) - kiedy poznamy wariant inwestorski?

Rozpoczął się cykl spotkań informacyjno-konsultacyjnych dotyczących planowanej linii kolejowej Kolei Dużych Prędkości (KDP) na odcinku Lipno-Gdańsk. Projekt ma na celu połączenie centralnej części kraju z Trójmiastem za pomocą szybkiej linii kolejowej. Kiedy zakończą się konsultacje społeczne oraz z czym będą musieli liczyć się właściciele gruntów położonych na trasie nowej linii kolejowej?

Kolej Dużych Prędkości CMK Północ – kluczowe parametry techniczne projektu

Planowana linia kolejowa CMK Północ pomiędzy Lipnem a Gdańskiem, stanowiąca przedłużenie istniejącej Centralnej Magistrali Kolejowej (CMK), będzie miała około 210 km długości. Dla głównego ciągu Kolei Dużych Prędkości (KDP), oznaczonego jako linia nr 5, przewidziano maksymalną prędkość projektową dla pociągów pasażerskich na poziomie 350 km/h, z maksymalną prędkością eksploatacyjną 250 km/h. Linia ta będzie również dostosowana do ruchu towarowego z prędkością do 120 km/h.

Dla linii nr 242, łączącej Grudziądz z Gdańskiem, maksymalna prędkość projektowa dla pociągów pasażerskich wyniesie 250 km/h, a prędkość eksploatacyjna będzie zależna od wybranego wariantu i wyniesie 160, 200 lub 250 km/h. Podobnie jak linia nr 5, będzie ona przystosowana do ruchu towarowego z prędkością do 120 km/h.

W ramach dotychczasowych prac projektowych przygotowano 5 wariantów przebiegu linii kolejowej CMK Północ. Wytyczono je w przeważającej mierze po tzw. nowym śladzie (niezależnie od istniejących już linii), dlatego już teraz wiadomo, że budowa CMK Północ wymagać będzie pozyskania dużej liczby prywatnych gruntów.

Drugi etap studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego CMK Północ

Aktualnie trwa drugi etap rozszerzonego studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego (STEŚ-R). W jego ramach każdy z wariantów jest szczegółowo analizowany pod kątem minimalizacji wpływu na tereny zabudowane i obszary o wysokiej wartości przyrodniczej. Celem jest opracowanie trasy, która spełni wysokie wymagania techniczne niezbędne dla KDP, jednocześnie zachowując jak najmniejszą ingerencję w środowisko i infrastrukturę lokalną.

Analizy obejmują również kwestie związane z krzyżowaniem się nowej linii z istniejącą infrastrukturą komunalną, sieciami energetycznymi, układem drogowym oraz obiektami zabytkowymi. Szczegółowe badania mają zapewnić optymalne rozwiązania techniczne i logistyczne dla przyszłej linii kolejowej.

Głównym celem trwającego STEŚ-R jest wyłonienie tzw. wariantu inwestorskiego, czyli najkorzystniejszej pod względem technicznym, ekonomicznym i środowiskowym propozycji przebiegu linii. Wybór ten będzie determinował dalsze prace projektowe i stanowił podstawę dla uzyskania niezbędnych pozwoleń administracyjnych. Planowane jest, aby decyzja w tej sprawie zapadła w pierwszym kwartale 2025 r.

Za opracowanie STEŚ-R odpowiedzialne są firmy Transprojekt Gdański sp. z o.o. oraz Infra – Centrum Doradztwa sp. z o.o., działające na zlecenie spółki Centralny Port Komunikacyjny (CPK).

Wybór wariantu inwestorskiego CMK Północ – 5 wariantów trasy pod lupą

Na stronie internetowej CPK dostępna jest interaktywna mapa przedstawiająca przebieg wszystkich rozpatrywanych wariantów na terenie województw kujawsko-pomorskiego i pomorskiego. Można tam zapoznać się z proponowanymi trasami oraz harmonogramem kolejnych spotkań konsultacyjnych (ostatnie zaplanowano na koniec listopada 2024 r.).

Przez najbliższe tygodnie zbierane będą opinie i sugestie – także w formie internetowych ankiet, które można wypełniać do 2 grudnia 2024 r. Uzyskane informacje mają zostać przeanalizowane i uwzględnione w dalszych etapach prac nad projektem. Po wyborze wariantu inwestorskiego rozpoczną się bardziej szczegółowe prace projektowe, które doprowadzą do uzyskania niezbędnych pozwoleń i do rozpoczęcia budowy.

Kolejowy Program Dobrowolnych Nabyć i wywłaszczenia gruntów pod Koleje Dużych Prędkości

Na razie nie ma informacji, na jakich zasadach będą nabywane grunty pod CMK Północ. Warto jednocześnie zauważyć, że spółka CPK niedawno ogłosiła, że właściciele nieruchomości na trasie planowanej linii Kolei Dużych Prędkości Warszawa-Łódź otrzymali zaproszenia do udziału w tzw. Kolejowym Programie Dobrowolnych Nabyć (KPDN). Osoby decydujące się na dobrowolną sprzedaż mogą otrzymać odszkodowania przewyższające standardowe wartości rynkowe—np. 140% wartości budynku i 120% wartości gruntu—lub skorzystać z wyceny według wartości odtworzeniowej bez uwzględniania zużycia, co oznacza, że starsze budynki są traktowane jak nowe. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że KPDN nie przebiega w postępowaniu administracyjnym, m.in. brak zatem możliwości odwołania się od ustalonej kwoty do organu wyższej instancji. Dlatego decyzję o przystąpieniu do KPDN należy podjąć rozważnie.

Jeśli właściciele nie wezmą udziału w programie, ich nieruchomości zostaną wywłaszczone na podstawie Ustawy o transporcie kolejowym z 2003 roku. Procedura obejmuje m.in.:

• wydanie decyzji o wywłaszczeniu,
• ustalenie odszkodowania na podstawie wyceny rzeczoznawcy majątkowego,
• możliwość otrzymania bonusu w wys. 5% odszkodowania za wcześniejsze wydanie nieruchomości, a także ekwiwalentu kosztów przeprowadzki w wys. 10 tys. zł (dla właścicieli lokali mieszkalnych).

W przypadku odwołań od decyzji o odszkodowaniu warto ubiegać się o zaliczkę w wysokości 70% ustalonej kwoty odszkodowania. Postępowania odwoławcze trwają bowiem długo, a pieniądze z odszkodowania nie zostaną wypłacone nim sprawa nie zostanie rozpatrzona.

Więcej o nabywaniu gruntów na cele kolejowe przeczytasz w artykule "Wywłaszczenia związane z budową Kolei Dużych Prędkości".

Budowa CMK Północ – podsumowanie

Trwają konsultacje społeczne dotyczące planowanej linii Kolei Dużych Prędkości CMK Północ na odcinku Lipno-Gdańsk. Projekt zakłada budowę nowej trasy o długości około 210 km, umożliwiającej pociągom pasażerskim osiąganie prędkości do 350 km/h. W ramach analiz opracowano pięć wariantów przebiegu linii, które wymagają wykupu lub wywłaszczenia prywatnych gruntów na bardzo dużą skalę.

Osobom, których nieruchomości znajdą się na trasie wariantu inwestorskiego, zaleca się skonsultowanie się z doświadczonym prawnikiem, który pomoże zrozumieć wszystkie aspekty prawne, oceni proponowane warunki ewentualnego wykupu oraz zapewni ochronę pozostałych interesów. Profesjonalna pomoc prawna może okazać się kluczowa w uzyskaniu słusznego odszkodowania i skutecznym przejściu przez skomplikowane procedury administracyjne związane z tak dużą inwestycją infrastrukturalną.